Đục thủy tinh thể chính là nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng mù lòa trên phạm vi toàn cầu, tập trung chủ yếu ở người cao tuổi. Cách điều trị bệnh đục thủy tinh thể có hiệu quả nhất vẫn là phẫu thuật. Tuy nhiên, có không ít bệnh nhân phẫu thuật muộn, dễ dẫn tới nhiều biến chứng.

1. Như thế nào gọi là đục thủy tinh thể?

Thủy tinh thể là một thấu kính trong suốt ở bên trong mắt. Thủy tinh thể có những vai trò quan trọng sau đây:

1. Thủy tinh thể có khả năng điều tiết giúp mắt có thể nhìn được các vật ở những khoảng cách gần, xa. Tuy nhiên khả năng này được đảm bảo khi nó còn trong suốt, độ dày và các mặt cong của nó còn nằm trong giới hạn sinh lý.
2. Thủy tinh thể có chức năng lọc tia tử ngoại - một loại tia có hại, có trong phổ bức xạ của mặt trời.

Đục thủy tinh thể là tình trạng phân tử protein không hòa tan mà bị tích tụ trong thủy tinh thể theo thời gian làm cho tính trong suốt của nó không còn nữa. Tình trạng này được coi là đáng kể khi nó làm giảm thị lực xuống còn dưới 3/10. Đục thủy tinh thể là căn bệnh gây ra bởi quá trình lão hóa của cơ thể, cho nên có người bị trước, có người bị sau. Và tất cả những người trên 50 tuổi đều có nguy cơ bị đục thủy tinh thể.Tùy theo từng loại đục thủy tinh thể mà mắt sẽ mờ chậm hay mờ nhanh.

1. Trường hợp đục thủy tinh thể vùng nhân tuổi già : mắt bệnh nhân chỉ bị mờ dần, khi đi ra ngoài nắng không bị chói mắt, thậm chí thị lực chưa giảm nhiều. Tuy nhiên, khi phẫu thuật thì thấy thủy tinh thể đã đến giai đoạn quá già. Song, các trường hợp này cũng khó thuyết phục thay thủy tinh thể hơn, bởi người bệnh cho rằng mắt họ vẫn nhìn thấy nên chưa phải phẫu thuật.
2. Trường hợp đục thủy tinh thể bệnh lý hoặc do chấn thương: mắt của bệnh nhân sẽ mờ đi rất nhanh và khi ra ngoài nắng sẽ bị chói mắt, mắt rất khó chịu, không thể đi xe được. Vì vậy mà bệnh nhân dễ phát hiện và thường chấp nhận mổ sớm hơn.

2. Các biến chứng của bệnh đục thủy tinh thể

Khi bị Đục thủy tinh thể, thể thủy tinh càng ngày càng bị đục nhiều, đến khi thủy tinh thể quá chín sẽ bị gây biến chứng có thể gây tăng nhãn áp và có thể bị vỡ bao, lúc đó protein của thủy tinh thể trở thành vật thể lạ với cơ thể, sẽ bị cơ thể tấn công gây phản ứng viêm màng bồ đào.

Ngoài ra, trong quá trình thủy tinh thể quá chín sẽ bị ngấm nước và phồng lên, gây mất chức năng, không thể điều tiết thể dịch được nữa, gây tăng nhãn áp (Glaucoma), khi đó bệnh nhân bị đau nhức đầu dữ dội. Tình trạng này còn gây ảnh hưởng đến thần kinh mắt, làm teo thần kinh mắt không phục hồi. Đến lúc này, thì dù bác sĩ phẫu thuật có tốt đến đâu thì khả năng thị lực hồi phục cũng kém, thậm chí không thể nhìn được nữa.

Khi thủy tinh thể đục quá cứng thì trong mắt sẽ có những phản ứng viêm, đồng tử bị dính lại, mắt thoái hóa, môi trường trong suốt bị đục hết khiến cho phẫu thuật khó khăn hơn và dễ tổn thương đến các vùng xung quanh.

Chính vì vậy, bệnh nhân bị đục thủy tinh thể nên mổ càng sớm càng tốt, để tránh các biến chứng. Tuy nhiên, vẫn có nhiều người bệnh cho rằng khi nào mắt không nhìn thấy đường nữa mới đi phẫu thuật. Nhưng thực tế cho thấy nếu để đến mức đó mới quyết định thay thủy tinh thể thì phẫu thuật sẽ khó khăn và tiên lượng thường kém hơn, bởi tỉ lệ xảy ra tai biến trong lúc mổ cao hơn so với phẫu thuật vào thời điểm sớm và thuận lợi hơn.

Ảnh : Đục thủy tinh thể quá chín gây biến chứng viêm mống mắt

3. Điều trị bệnh đục thủy tinh thể

Đục thủy tinh thể đang là một trong những nguyên nhân gây giảm thị lực, mù lòa trên thế giới. Cho đến bây giờ, phẫu thuật vẫn là cách chữa bệnh đục thủy tinh thể có hiệu quả nhất. PHACO (Phacoemulsification ) tức là dùng năng lượng sóng siêu âm để tán nhuyễn và tách thủy tinh thể đục thành những mảnh nhỏ rồi hút ra ngoài qua một vết mổ nhỏ không cần khâu và thay vào đó bằng một thủy tinh thể nhân tạo khác. Đây là một phương pháp phẫu thuật chữa bệnh Đục thủy tinh thể thể an toàn, hiệu quả và tiên tiến nhất hiện nay. Những ưu điểm của phẫu thuật Phaco:

1. Vết mổ rất nhỏ, đặc biệt với máy Centurion hiện đại nhất tại Bệnh viện Mắt tỉnh Phú Yên vết mổ chỉ 2.2 mm.
2. Thị lực của bệnh nhân phục hồi nhanh chóng.
3. Thời gian phẫu thuật chỉ từ 5-10 phút.
4. Bệnh nhân có thể xuất viện trong ngày.
5. Tỷ lệ biến chứng của phương pháp này ít, gần như không gây chảy máu, đau ít.

Phẫu thuật đục thủy tinh thể tại Bệnh viện Mắt Phú Yên

    Bệnh viện Mắt Phú yên là cơ sở nhãn khoa hàng đầu của tỉnh Phú Yên về lĩnh vực phẫu thuật đục thủy tinh thể. Các bác sĩ bệnh viện Mắt Phú Yên đã có 30 năm kinh nghiệm phẫu thuật kể từ khi thành lập trạm mắt (nay là Bệnh viện) đến nay. Phẫu thuật đục thủy tinh thể tại bệnh viện có độ an toàn cao, tiệm cận được trình độ của các bệnh viện tuyến trên và không thua kém các bệnh viện các tỉnh lân cận. Năm 2023, bệnh viện đã phẫu thuật thành công 6127 ca bệnh đục thủy tinh thể với độ an toàn cao.

Hiện nay, Bệnh viện Mắt Phú Yên đang làm chủ kỹ thuật thay thủy tinh thể bằng phương pháp PHACO, tán nhuyễn thủy tinh thể bằng sóng siêu âm, hút ra ngoài bằng một đầu hút nhỏ qua vết mổ siêu nhỏ chỉ 2.2mm đem lại kết quả hoàn hảo cho người bệnh. Phiên mổ thực hiện thường quy vào thứ 3 và thứ 5 hàng tuần. Những người bệnh ở xa có thể đến vào sáng ngày có phiên mổ để nhập viện mổ về ngay trong ngày. Người bệnh ở gần bệnh viện nên đến trước 1 ngày để làm các thủ tục và xét nghiệm tránh phải chờ lâu vào phiên mổ.

Ths.Bs Nguyễn Thị Băng Sâm (Phó khoa Điều trị tổng hợp)