Mi mắt là một bộ phận không thể thiếu có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ mắt chúng ta khỏi các tác nhân xấu bên ngoài như ánh sáng, bụi và dị vật. Khi chúng ta thực hiện động tác chớp mi mí sẽ giúp dàn đều nước mắt lên giác mạc và kết mạc để giữ độ ẩm cho đôi mắt cũng như đẩy các dị vật nhỏ trôi theo dòng nước mắt ra ngoài. Trên mi có hệ thống lông mi làm tăng tác dụng bảo vệ hơn nữa. Lông mi mọc thường có chiều hướng ra ngoài. Ở một số trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ chúng ta thấy lông mi lại hướng vào trong giác mạc gây ra những vướng viu, tổn thương cho mắt, đấy là tình trạng quặm mi bẩm sinh.

Thế nào là quặm mi bẩm sinh

Quặm mi bẩm sinh được giải thích dễ hiểu là tình trạng bờ mi lộn vào trong đẩy lông mi mọc hướng về phía mắt cho đến khi cọ xát vào giác mạc khiến cho trẻ cảm thấy khóc chịu mà thực hiện hành động dụi mắt liên tục. Những kích ứng này có thể gây chảy nước mắt, đỏ mắt, dử mắt. Nếu không điều trị để kéo dài thì dẫn tới viêm kết mạc, cộng với các yếu tố thuận lợi gây ra nhiễm trùng, tổn thương giác mạc hay trợt giác mạc. Nặng hơn nữa là loét giác mạc và để lại những vết sẹo trên đó khiến cho thị lực bị ảnh hưởng. Người ta thống kê quặm mi bẩm sinh thường gặp ở những đứa trẻ có khuôn mặt bụ bẫm và gốc mũi thấp, tẹt.

Nhận biết quặm mi bẩm sinh

Các triệu chứng để nhận biết quặm mi ở trẻ sơ sinh đó là:

1. Chảy nước mắt nhiều, liên tục
2. Giác mạc đỏ
3. Kích ứng hoặc đau mắt
4. Nhạy cảm hơn với ánh sáng và gió
5. Có tình trạng đóng vảy cứng ở mi mắt và tiết ra dịch nhầy (dử mắt)
6. Có cảm giác bị cộm trong mắt rất khó chịu
7. Trẻ thường xuyên lấy tay dụi mắt

Phân độ quặm mi bẩm sinh

Để dễ dàng nhất trong việc chẩn đoán mức độ cũng như đưa ra phác đồ điều trị thích hợp nhất quặm mi bẩm sinh thì các chuyên gia bác sĩ dựa vào bảng phân độ dưới đây:

1. Mức độ I: Quặm chiếm ¼ chiều dài bờ mi.
2. Mức độ II: Quặm chiếm 1/3 chiều dài bờ mi.
3. Mức độ III: Quặm chiếm ½ chiều dài bờ mi.
4. Mức độ IV: Quặm chiếm 2/3 chiều dài bờ mi đến cả mi.

Ngoài ra người ta còn chia độ tính bằng da mi thừa:

1. Độ I: Thừa khoảng ≤ 2mm da mi.
2. Độ II: Thừa khoảng 3mm da mi.
3. Độ III: Thừa khoảng ≥ 3mm da mi.

Điều trị quặm mi bẩm sinh

Tùy vào tình trạng quặm mi ở trẻ do bẩm sinh mà bác sĩ sẽ có hướng xử trí phù hợp:

1. Đối với trẻ sơ sinh: Quặm mi ở trẻ mới sinh có thể được cải thiện trong quá trình phát triển của trẻ. Bởi vậy nên với đối tượng này chúng ta chưa cần tiến hành điều trị ngay mà chỉ theo dõi tiến triển. Nếu quặm có gây ra các biểu hiện tại mắt như đỏ mắt, khó chịu, ngứa, chảy nước mắt, thậm chí là viêm giác mạc… thì mới cần can thiệp.
2. Đối với trẻ trên 1 tuổi thì lông mi có thể chưa đủ cứng để làm tổn thương giác mạc thì bố mẹ chỉ cần tra thuốc (dung dịch nước muối sinh lý 0,9% hoặc kháng sinh tobrex). Ngoài ra bác sĩ cũng cần hướng dẫn bố mẹ cách vuốt bờ mi để khiến cho ờ mi bật ra ngoài, cải thiện tình trạng bệnh lý, tránh việc lông mi mọc cọ vào giác mạc. Nếu vẫn không tự mất đi thì phải tính đến phương pháp phẫu thuật khi trẻ lớn hơn.

Tại các bệnh viện lớn hoặc bệnh viện chuyên khoa mắt thì phẫu thuật quặm mi được biết đến là một tiểu phẫu khá đơn giản. Thời gian phẫu thuật ngắn, sau phẫu thuật người bệnh không bị đau đớn nhiều và cũng rất nhanh hồi phục mà không để lại sẹo gây ra mất thẩm mỹ. Để đảm bảo cho sức khỏe đôi mắt của trẻ sơ sinh, bố mẹ cần quan sát một cách cẩn thận, phát hiện sớm những dấu hiệu quặm mi bẩm sinh như mắt đỏ, chảy nước mắt, hay dụi mắt… Từ đó đưa trẻ đi thăm khám và nhận được sự tư vấn tốt nhất từ bác sĩ.

Ths.Bs Nguyễn Thị Băng Sâm