Vitamin A là một vi chất chống oxy hóa giúp bảo vệ mắt, tăng cường sức khỏe ở niêm mạc và giác mạc mắt. Đồng thời nó còn giúp chống lại các bệnh nhiễm trùng do các loại vi khuẩn hoặc virus gây ra. Ngoài ra, vitamin A còn có vai trò quan trọng trong việc nâng đỡ cấu trúc của tế bào biểu mô tuyến lệ, bảo vệ màng tế bào trước tình trạng thiếu oxy và các tổn thương do gốc tự do.

THIẾU VITAMIN A GÂY RA CÁC BỆNH GÌ ?

Khi thiếu vitamin A bạn sẽ mắc nhiều bệnh liên quan đến mắt như:

1. Quáng gà
2. Tăng sản các tế bào vảy gây sừng hóa bề mặt.
3. Tổn thương hoặc mất ổn định màn nước mắt từ đó gây khô mắt.
4. Khô mắt lâu ngày có thể gây ra tình trạng viêm kết mạc và bệnh viêm giác mạc. Bệnh viêm giác mạc lâu ngày sẽ gây ra biến chứng hình thành sẹo giác mạc có thể gây mờ mắt tạm thời hoặc mù mắt vĩnh viễn nếu không được điều trị kịp thời.
5. Làm giảm khả năng đề kháng của cơ thể với bệnh tật nên tăng tỷ lệ tử vong ở trẻ em.
6. Làm trẻ chậm lớn, nếu tình trạng thiếu vitamin A xảy ra sớm còn có thể gây ảnh hưởng tới sự phát triển trí tuệ của trẻ khi đến tuổi đi học.

Các dấu hiệu thường gặp khi mắt bị thiếu vitamin A bao gồm:

1. Thị lực giảm sút nghiêm trọng ở điều kiện thiếu ánh sáng.
2. Có cảm giác khô mắt và rát ở mắt.
3. Có thể bị đau mắt với các mức độ khác nhau, từ nhẹ đến nặng.
4. Đỏ mắt
5. Mí mắt trên và dưới dính vào nhau.
6. Nhìn mờ tạm thời hoặc vĩnh viễn
7. Sợ tiếp xúc với ánh sáng mạnh
8. Hay đau hốc mắt
9. Hay tiết nước mắt do tuyến lệ bị kích thích.

CÁC BỆNH GÂY RA DO THỪA VITAMIN A

Thừa Vitamin A cũng gây ra tình trạng ngộ độc nên không thể sử dụng vitamin này một cách tùy tiện. Vitamin A tan trong dầu và có thể được tích lũy trong cơ thể.

Nếu bổ sung một lượng lớn vitamin A kéo dài hàng ngày sẽ dẫn đến các triệu chứng như:

1. Ngộ độc gan
2. Đau khớp
3. Đau đầu
4. Biến đổi xương
5. Nôn
6. Da khô dễ bong vảy
7. Gây thóp phồng ở trẻ em

Tuy nhiên, may mắn là các triệu chứng này ít xảy ra do việc bổ sung Vitamin Avà beta caroten (tiền vitamin A) từ khẩu phần ăn thường không vượt quá nhu cầu của cơ thể. Trừ khi bạn sử dụng quá nhiều beta caroten trong một thời gian dài sẽ dẫn đến rối loạn chuyển hóa beta carotene trong cơ thể và da trở nên vàng, hiện tượng này được gọi tên là Xantoza. Tuy nhiên hiện tượng này sẽ mất đi khi bạn ngừng sử dụng thực phẩm giàu chất này.

Việc cung cấp thừa vitamin A có thể gây quái thai. Chính vì vậy Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo phụ nữ thời kỳ mang thai không nên sử dụng vitamin A vượt quá 3.000mcg/ngày (tương đương 10.000IU) hoặc không nên vượt quá 7.500mcg/tuần (25.000IU).

Một liều đơn khoảng 150.000mcg (500.000IU) vitamin A có thể gây độc cho phụ nữ có thai. Vì vậy, phụ nữ có thai phải sử dụng đúng liều lượng vitamin A.

Khuyết tật trẻ sơ sinh hay gặp phải do mẹ sử dụng quá mức vitamin A bao gồm:

1. Các dị dạng ở mặt và đầu như: sứt môi – hở hàm ếch,...4
2. Bệnh tim mạch
3. Dị dạng bộ phận sinh dục
4. Bệnh thần kinh trung ương
5. Dị dạng ở hệ xương và cơ.

Nên bổ sung vitamin A bằng chế độ ăn uống, bởi vitamin có trong khẩu phần ăn sẽ tốt hơn vì chúng ít gây các ảnh hưởng phụ.

CÁC TRƯỜNG HỢP CẦN BỔ SUNG VITAMIN A

– Thiếu vitamin A: đây là một tình trạng khá phổ biến, việc điều trị cũng như cách phòng tránh tình trạng này rất đơn giản, đó là chỉ cần uống bổ sung vitamin A. Thiếu vitamin A có thể xảy ra ở những người suy dinh dưỡng, người bị bệnh đái tháo đường, bị bệnh u xơ nang,...

– Trẻ đang mắc bệnh sởi : cho trẻ uống viên bổ sung vitamin A dường như giúp giảm nguy cơ tử vong hoặc nguy cơ xảy ra biến chứng của bệnh sởi.

– Bệnh bạch sản niêm mạc vùng miệng: các nghiên cứu đã cho thấy việc uống bổ sung vitamin A có thể giúp điều trị bệnh bạch sản niêm mạc vùng miệng.

– Tiêu chảy sau sinh đẻ: việc bổ sung vitamin A trong khi mang thai và sau khi sinh nở ở thai phụ kém dinh dưỡng giúp làm hạn chế xảy ra tình trạng tiêu chảy sau sinh đẻ.

– Giảm tử vong trong thai sản: thai phụ kém dinh dưỡng nếu uống bổ sung vitamin A trước và trong thai kỳ giúp giảm tỷ lệ tử vong tới 40%.

– Phòng tránh quáng gà trong thai sản: đối với những thai phụ kém dinh dưỡng nếu uống bổ sung vitamin A sẽ giúp giảm 37% tỉ lệ mắc bệnh quáng gà, và càng hiệu quả hơn nếu uống bổ sung vitamin A cùng với nguyên tố vi lượng kẽm.

– Bệnh lý mắt ảnh hưởng tới võng mạc: uống vitamin A bổ sung có thể làm chậm tiến triển của các bệnh lý về mắt có gây tổn hại tới võng mạc.

– Ung thư cổ tử cung : các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng bổ sung liều cao vitamin A có khả năng làm giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư cổ tử cung. Tuy nhiên lợi ích này chỉ đạt được khi người phụ nữ bổ sung cả hai dạng của vitamin A là retinol và carotenoid, nếu chỉ sử dụng đơn độc retinol thì sẽ không có tác dụng.

Nguồn : Tổng hợp