Bệnh võng mạc tăng huyết áp là tình trạng tổn thương các mạch máu cung cấp máu cho võng mạc phía sau mắt, do huyết áp tăng cao trong thời gian dài hoặc tăng đột ngột. Áp lực dòng máu cao làm tổn thương thành các mạch máu lớn của võng mạc như động mạch võng mạc trung tâm và nhánh, tĩnh mạch võng mạc trung tâm và nhánh; khiến các thành phần của máu thoát ra khỏi mạch máu. Điều này dẫn đến giảm dòng máu lưu thông đến võng mạc.

Nguyên nhân bệnh võng mạc tăng huyết áp là gì?

Nguyên nhân gây bệnh là do xơ cứng động mạch võng mạc khi huyết áp tăng mạn tính hoặc đột ngột mà không được kiểm soát tốt. Huyết áp cao được định nghĩa là huyết áp tâm thu lớn hơn 140 mmHg và huyết áp tâm trương lớn hơn 90 mmHg. Huyết áp cao sẽ gây ra áp lực lớn lên thành động mạch khi máu lưu thông, từ đó khiến các động mạch bị tổn thương theo thời gian, trong đó có động mạch võng mạc.Đa phần các trường hợp tăng huyết áp là vô căn. Bên cạnh đó, một số tình trạng bệnh lý có thể gây tăng huyết áp bao gồm:

1. U tủy thượng thận
2. Hội chứng Cushing
3. Bệnh nhu mô thận
4. Bệnh mạch máu thận
5. Hẹp eo động mạch chủ
6. Chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn
7. Cường cận giáp và cường giáp.

Các yếu tố nguy cơ

Các yếu tố nguy cơ gây bệnh bao gồm:

1. Ăn mặn
2. Ít vận động
3. Béo phì, thừa cân
4. Hút thuốc lá
5. Uống nhiều rượu
6. Tiền sử gia đình
7. Căng thẳng kéo dài
8. Tăng huyết áp mạn tính
9. Cholesterol cao
10. Bệnh tiểu đường
11. Bệnh tim
12. Xơ vữa động mạch.

Ngoài ra, một số nghiên cứu đã phát hiện ra yếu tố di truyền có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh võng mạc do tăng huyết áp.

1. Biểu hiện ở mắt của ngường tăng huyết áp

Bệnh võng mạc tăng huyết áp thường không có biểu hiện rõ ràng trên mắt ở những giai đoạn đầu, thường chỉ khi bác sĩ soi đáy mắt mới biết được. Phần lớn người bệnh có những vấn đề toàn thân như đau ngực, khó thở (khi ngủ, khi vận động, khi hồi hộp), nhịp thở ngắn. Triệu chứng ở mắt chỉ xuất hiện trong trường hợp huyết áp tăng rất cao (trên 200/140 mmHg):

1. Mờ mắt
2. Sưng mắt
3. Đau mắt
4. Đau đầu
5. Nhìn đôi
6. Giảm thị lực
7. Sợ ánh sáng.

Các tổn thương mạch máu võng mạc do tăng huyết áp thường khó hồi phục, do đó điều quan trọng là kiểm soát huyết áp để làm chậm tiến triển của bệnh. Khi có các biểu hiện ở mắt thì cần theo chỉ định điều trị lâu dài của bác sĩ chuyên khoa. Các liệu pháp điều trị có thể là laser, dùng thuốc kháng viêm, tiêm thuốc vào nội nhãn.

Ths.Bs Nguyễn Thị Băng Sâm