Bệnh võng mạc ở trẻ sinh non là một rối loạn mắt có thể gây mù, xuất hiện chủ yếu ở trẻ sơ sinh có cân nặng khoảng 1250 gram hoặc ít hơn được sinh ra trước tuần 31 của thai kỳ (thai kỳ đầy đủ là 38-42 tuần). Em bé mới sinh ra càng nhỏ thì càng có nhiều khả năng bị bệnh võng mạc ở trẻ sinh non. Rối loạn này thường xuất hiện ở cả hai mắt, là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất của tình trạng mất thị giác trong thời thơ ấu và có thể dẫn đến suy giảm thị lực lâu dài và mù

Triệu chứng thường gặp

Bệnh võng mạc ở trẻ sinh non có 5 giai đoạn:

1. Giai đoạn I: có sự tăng trưởng nhẹ các mạch máu bất thường;
2. Giai đoạn II: có sự tăng trưởng trung bình các mạch máu bất thường;
3. Giai đoạn III: có sự tăng trưởng nặng các mạch máu bất thường;
4. Giai đoạn IV: có sự tăng trưởng nặng các mạch máu bất thường và bong một phần võng mạc;
5. Giai đoạn V: bong toàn bộ võng mạc.

Những thay đổi mạch máu không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Trẻ cần được khám mắt để phát hiện các bất thường này. Các triệu chứng của bệnh võng mạc ở trẻ sinh non nghiêm trọng bao gồm:

1. Chuyển động mắt bất thường;
2. Mắt lác;
3. Cận thị nặng;
4. Đồng tử màu trắng.
5. Nguyên nhân gây bệnh

Bệnh võng mạc ở trẻ sinh non xảy ra khi mạch máu bất thường phát triển và lan rộng trong võng mạc, mô lót phía sau mắt. Các mạch máu bất thường này dễ vỡ và có thể bị rò rỉ, tạo sẹo võng mạc và bong ra khỏi vị trí của nó, dẫn đến bong võng mạc. Bong võng mạc là nguyên nhân chính gây mất thị lực và mù ở trẻ bị bệnh võng mạc.

Một số các yếu tố phức tạp có thể gây ra bệnh võng mạc trẻ sinh non. Mắt bắt đầu phát triển vào khoảng tuần thai kỳ thứ 16, khi các mạch máu của võng mạc bắt đầu hình thành ở dây thần kinh thị giác nằm ở mặt sau của mắt. Các mạch máu phát triển dần dần về phía các cạnh của võng mạc đang phát triển, cung cấp oxy và chất dinh dưỡng. Trong 12 tuần thai kỳ cuối, mắt phát triển nhanh chóng. Nếu em bé sinh đủ tháng thì mạch máu võng mạc gần như phát triển hoàn chỉnh (võng mạc thường ngưng phát triển một vài tuần tới một tháng sau khi sinh). Nếu em bé sinh non thì trước khi các mạch máu đến các cạnh của võng mạc, mạch máu có thể ngừng phát triển. Các cạnh của võng mạc ngoại vi có thể không nhận được đủ oxy và chất dinh dưỡng.

Các nhà khoa học tin rằng vùng ngoại vi của võng mạc gửi tín hiệu cho các khu vực khác của võng mạc để nhận chất dinh dưỡng. Kết quả là, các mạch máu mới bất thường bắt đầu phát triển. Các mạch máu mới mong manh và yếu, có thể chảy máu, dẫn đến sẹo võng mạc. Khi những vết sẹo này co lại, chúng sẽ kéo võng mạc lên, khiến cho võng mạc phía sau của mắt bị bong.

Những phương pháp nào dùng để điều trị bệnh võng mạc ở trẻ sinh non?

Phương pháp điều trị đã được chứng minh hiệu quả nhất cho bệnh võng mạc ở trẻ sinh non là điều trị bằng laser hoặc phẫu đông lạnh. Laser trị liệu “phá hủy’ ngoại vi của võng mạc, nơi không có mạch máu bình thường. Với phẫu đông lạnh, các bác sĩ sử dụng một công cụ làm đóng băng các điểm trên bề mặt của mắt nằm ở vùng ngoại vi võng mạc. Cả điều trị bằng laser và phẫu đông lạnh đều phá hủy các khu vực ngoại vi của võng mạc, làm chậm hoặc đảo ngược sự tăng trưởng bất thường của mạch máu. Thật không may, các phương pháp điều trị cũng tiêu diệt một số vùng thị lực bên cạnh. Điều này được thực hiện để cứu lấy phần quan trọng nhất của thị lực là thị lực trung tâm sắc nét mà chúng ta cần để nhìn tập trung như đọc sách, khâu vá và lái xe.

Cả điều trị laser và phẫu đông lạnh đều chỉ được thực hiện trên trẻ sơ sinh bị bệnh võng mạc tiến triển, đặc biệt là giai đoạn III. Cả hai phương pháp điều trị đều là phẫu thuật xâm lấn vào mắt và các bác sĩ không biết các tác dụng phụ lâu dài của mỗi phương pháp.

Trong bệnh võng mạc ở trẻ sinh non gia đoạn sau, phương pháp điều trị khác bao gồm:

Khóa củng mạc : Bác sĩ sẽ đặt một miếng silicone quanh mắt và dán chặt nó, điều này giữ cho dịch thủy tinh không làm bong các mô sẹo và cho phép võng mạc bằng phẳng lại lên thành sau của mắt. Trẻ sơ sinh áp dụng phương pháp này cần phải thay bỏ miếng silicone sau nhiều tháng hoặc nhiều năm vì mắt tiếp tục phát triển, nếu không trẻ sẽ bị cận thị. Khóa củng mạc thường được thực hiện ở trẻ sơ sinh giai đoạn IV hoặc V.

Loại bỏ thủy dịch trong mắt : Bác sĩ sẽ loại bỏ thủy dịch trong mắt và thay thế nó bằng dung dịch muối đẳng trương. Sau khi loại bỏ thủy dịch, bác sĩ có thể lột hoặc cắt bỏ sẹo trên võng mạc để võng mạc giãn ra và nằm sát thành sau mắt. Thủ thuật này chỉ được thực hiện ở giai đoạn V.

Tầm soát bệnh võng mạc trẻ sinh non tại Bệnh viện Mắt Phú yên

Bệnh viện Mắt Phú Yên hiện tại đang phối hợp với bệnh viện Sản Nhi để thực hiện tầm soát bệnh võng mạc trẻ sinh non. Khi có ca bệnh, bệnh viện sản nhi sẽ làm ác thủ tục, hẹn bệnh nhi và bác sĩ Bệnh viện Mắt Phú Yên sẽ thực hiện khám chuyên khoa. Khi cần thiết, bạn hãy gọi vào số 02573896323 để được tư vấn miễn phí.

Nguồn : Tổng hợp